การผลิตไฟฟ้าโดยใช้ระบบโซล่าเซลล์ - ถือเป็นการใช้งานรูปแบบหลักที่แพร่หลายที่สุดในโลก ไม่ว่าจะเป็นการติดตั้งโซล่าร์สำหรับที่พักอาศัย โรงงานอุตสาหกรรม หรือแม้แต่โซล่าฟาร์มขนาดใหญ่
นอกจากนี้ หลายประเทศรวมถึงประเทศไทยมีนโยบายส่งเสริมและมาตรการโน้มน้าวให้หันมาใช้พลังงานแสงอาทิตย์ เช่น การให้เงินอุดหนุน สิทธิ์การลดหย่อนภาษี หรือโครงการรับซื้อไฟฟ้า เป็นต้น ทั้งหมดล้วนเป็นปัจจัยส่งเสริมให้เกิดการลงทุนในบริษัทติดตั้งโซล่าเซลล์และการใช้งานระบบโซล่าเซลล์อย่างแพร่หลาย
ไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์นอกจากจะช่วยลดค่าใช้จ่ายทำให้เราประหยัดค่าไฟแล้ว เราหากเราใช้ไฟฟ้าไม่หมดยังสามารถขายไฟฟ้าในส่วนที่เหลือคืนให้กับการไฟฟ้าได้อีกด้วย
ประสิทธิภาพขึ้นอยู่กับสภาพอากาศและระบบที่ใช้งาน - การผลิตไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์จะมีประสิทธิภาพสูงสุดเมื่อมีแสงแดดจ้า สำหรับในวันที่เมฆมาก ฝนตก หรือช่วงกลางคืน แผงโซล่าเซลล์จะไม่สามารถผลิตไฟฟ้าได้เต็มที่หรือผลิตไม่ได้เลย ซึ่งอาจจำเป็นต้องพึ่งพาไฟฟ้าจากการไฟฟ้า
ผู้ใช้ระบบพลังงานแสงอาทิตย์จึงสามารถประหยัดค่าใช้จ่ายด้านพลังงานไฟฟ้าได้มหาศาลในระยะยาว นอกจากนี้รัฐบาลหลายประเทศยังมีมาตรการสนับสนุนภาษีและสิทธิประโยชน์ต่างๆ แก่ผู้ติดตั้งระบบพลังงานแสงอาทิตย์ อาทิ การคืนภาษีค่าติดตั้ง หรือรับซื้อไฟฟ้าส่วนเกินในราคาสูง ซึ่งช่วยทำให้คุ้มค่ากับการลงทุนยิ่งขึ้น
การติดตั้งระบบโซล่าเซลล์อาจมีค่าใช้จ่ายที่ต้องลงทุนอยู่บ้าง แต่ในระยะยาวสามารถช่วยประหยัดค่าไฟฟ้าได้อย่างมาก เพราะจากพลังงานแสงอาทิตย์เป็นพลังงานฟรีที่มีอยู่ตามธรรมชาติ อีกทั้งค่าบำรุงรักษาของระบบโซล่าเซลล์ก็ต่ำมาก ใช้งานได้ในระยะยาว ทำให้สามารถลดค่าใช้จ่ายด้านพลังงานในระยะยาวได้อย่างมีประสิทธิภาพ
พลังงานนี้เป็นต้นกำเนิดของวัฏจักรของสิ่งมีชีวิตในโลก ทำให้เกิดการหมุนเวียนของน้ำและธาตุต่าง ๆ เช่น คาร์บอน พลังงานแสงอาทิตย์จัดเป็นหนึ่งในพลังงานทดแทน หรือ พลังงานหมุนเวียนที่มีศักยภาพสูง ปราศจากมลพิษ อีกทั้งเกิดใหม่ได้ไม่สิ้นสุด และยังเป็นต้นกำเนิดของพลังงานน้ำ (จากการทำให้น้ำกลายเป็นไอและลอยตัวขึ้นสูง พลังงานน้ำที่ตกกลับลงมาถูกนำไปผลิตกระแสไฟฟ้า) เป็นต้นกำเนิดของพลังงานเคมีในอาหาร (พืชสังเคราะห์แสง เปลี่ยนแร่ธาตุให้เป็นแป้งและน้ำตาล ซึ่งสามารถให้พลังงานแก่มนุษย์และสัตว์ชนิดต่าง ๆ) เป็นต้นกำเนิดของพลังงานลม (ทำให้เกิดความกดอากาศและทำให้เกิดการเคลื่อนที่ของอากาศ) และเป็นต้นกำเนิด พลังงานคลื่น (ทำให้น้ำขึ้น-ลง)
นอกจากนี้ สถาปนิกยังใช้เซลล์แสงอาทิตย์เพิ่มมากขึ้นโดยใช้เป็นคุณลักษณะสำคัญของการออกแบบ ตัวอย่างเช่น หลังคากระเบื้องหรือหินชนวนติดเซลล์แสงอาทิตย์สามารถใช้แทนวัสดุทำหลังคาที่ใช้กันทั่วไป ฟิล์มแบบบางที่ยืดหยุ่นสามารถนำไปประกอบเข้ากับหลังคารูปโค้งได้ ในขณะที่ฟิล์มกึ่งโปร่งแสงทำให้เกิดการผสมผสานแสงเงาเข้ากับแสงในตอนกลางวัน นอกจากนี้เซลล์แสงอาทิตย์ยังสามารถผลิตพลังงานสูงสุดให้กับอาคารในวันอากาศร้อนในฤดูร้อนเมื่อระบบปรับอากาศต้องใช้พลังงานมากที่สุด ดังนั้นจึงช่วยลดภาวะไฟฟ้าเพิ่มปริมาณขึ้นสูงสุด
พลังงานแสงอาทิตย์ เป็นพลังงานความร้อนที่ส่องสว่างคลื่นความร้อน ไอร้อน และอุณหภูมิสูงมาจากดวงอาทิตย์ ประโยชน์พลังงานแสงอาทิตย์ ซึ่งเป็นพลังงานจากธรรมชาติ ถือว่าเป็นพลังงานสะอาด โดยพลังงานแสงอาทิตย์สามารถนำมาใช้แปรเปลี่ยนเป็นกระแสไฟฟ้าเพื่อการต่อเข้าใช้งานไปยังเครื่องใช้ไฟฟ้า หรือระบบไฟฟ้าภายในบ้านทั้งหมดผ่านระบบแผงโซลาร์เซลล์ ซึ่งจะสามารถช่วยลดค่าใช้จ่ายของบิลค่าไฟฟ้าต่อเดือนได้มากขึ้น และยังไม่สร้างมลพิษต่อสิ่งแวดล้อมแม้แต่น้อย จึงได้ขึ้นชื่อว่าพลังงานแสงอาทิตย์และระบบโซลาร์เซลล์นั้น คือ พลังงานสะอาดอย่างแท้จริง
แสงอาทิตย์สามารถใช้ประโยชน์นอกเหนือจากผลิตไฟฟ้าได้หรือไม่?
พลังงานแสงอาทิตย์ถูกนำไปใช้ประโยชน์ในด้านต่างๆ นอกเหนือจากการผลิตเพื่อเป็นพลังงานไฟฟ้าด้วยเช่นกัน จึงเป็นพลังงานที่ดีและมีประโยชน์มากที่สุดตามธรรมชาติ ซึ่งประโยชน์ของพลังงานแสงอาทิตย์เพิ่มเติม มีดังนี้
การพัฒนาการเกษตร เช่น เครื่องสูบน้ำที่ต้องการพลังงานไฟฟ้าจำนวนมากและพื้นที่การเกษตรบริเวณห่างไกลการเข้าถึงระบบสาธารณูปโภค สามารถใช้พลังงานแสงอาทิตย์ที่เก็บสะสมเป็นพลังงานตรงและพลังงานสำรองจากระบบโซลาร์เซลล์มาใช้ทำการเกษตรได้ต่อเนื่อง
ระบบสาธารณูปโภคบริโภค เช่น การใช้พลังงานแสงอาทิตย์ผลิตน้ำสะอาดจากการปั่นกระแสไฟฟ้าไปยังเครื่องสูบมากหรือเครื่องปั๊มน้ำ
การสกัดเชิ้อเพลิงจากสาหร่ายในห้องทดลอง